Kupno działki to ważna decyzja. Jeśli planujesz na niej budowę domu, musisz wziąć pod uwagę wiele czynników. Wybór działki to nie tylko kwestia lokalizacji i metrażu. Zanim zdecydujesz się na podpisanie umowy, dokładnie obejrzyj teren, wypytaj sprzedawcę o szczegóły, porozmawiaj z sąsiadami, przeanalizuj dokumentację, a może nawet poczytaj kroniki i lokalne pisma - dlaczego? Sprawdź, co musisz wiedzieć o gruncie przed jego zakupem. Spis treści Podstawowe informacje na temat działki Kształt Topografia Orientacja działki Zadrzewienie Historia działki Jakość i rodzaj gruntu Uzbrojenie działki Dostęp do drogi publicznej Kupno działki - kwestie prawne Nieruchomość siedliskowa, działka budowlana czy grunt rolny - czym się charakteryzują? Sprawdzenie księgi wieczystej Wypis i wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego dla danej działki Wypis z rejestru gruntów Sąsiedztwo Podstawowe informacje na temat działki Może się wydawać, że kupno kawałka ziemi pod budowę domu czy na cele rekreacyjne to pestka w porównaniu z zakupem domu czy mieszkania. Wbrew pozorom, także przed nabyciem gruntu, trzeba wnikliwie zbadać dokumentację, dokładnie obejrzeć teren, a nawet przestudiować lokalne kroniki w poszukiwaniu cennych ciekawostek. Kształt Przy pierwszej wizycie od razu zwróć uwagę na użyteczność oferowanej działki. Czy jej kształt nie będzie przeszkadzał w dogodnym usytuowaniu budynku? Uważaj na działki o nietypowych kształtach, na przykład bardzo wąskie lub bardzo płytkie, a także takie, na których przyszły dom może być zorientowany tylko na południową stronę. Najlepiej wybrać działkę w kształcie kwadratu lub prostokąta. Nietypowy kształt działki może utrudniać próbę optymalnego zagospodarowania terenu. Szczegółowe wytyczne dotyczące warunków zabudowy na konkretnej działce zapisane są w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego bądź w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu - one winny być wyznacznikiem tego, co można postawić, w jaki sposób, w jakich odległościach od sąsiednich posesji, innych budynków czy drogi oraz jaki procent powierzchni obszaru mogą zajmować obiekty budowlane. W pozostałych kwestiach, których nie rozwiązuje ani plan ani decyzja, trzeba kierować się rozporządzeniami ministra. Na terenach miejskich, ze względu na istniejącą tkankę architektoniczną, trudno o dużą, wygodną i funkcjonalną działkę pod zabudowę jednorodzinną. Wyznaczone w planie zagospodarowania przestrzeni tereny budowlane w centrach aglomeracji zwykle są wąskie i niepraktyczne albo obszerne i dopasowane do dużych inwestycji. Przy wyborze odpowiedniej wielkości gruntu, warto kierować się zasadą, by boki nie były krótsze niż 20 m długości. To ułatwi postawienie domu o szerokości 10 m w zgodzie z wymogami prawnymi. Topografia Istotna jest także topografia działki. Unikaj terenów o niekorzystnym ukształtowaniu: pochyłych, zalewowych czy zasypowych. Mogą one spowodować konieczność przeprowadzenia dodatkowych prac budowlanych, a to zauważalnie zwiększy koszty inwestycji. Na względzie należy mieć przede wszystkim bezpieczeństwo użytkowania takiej działki. Jeżeli teren pomimo niefortunnego uformowania czy położenia jest pod wybraną inwestycję mieszkaniową odpowiedni, należy pamiętać o wprowadzeniu takich rozwiązań, które zminimalizują potencjalne ryzyko płynące z zagrożeń zewnętrznych, np. z wylewającej rzeki czy osuwającego się gruntu. O położeniu działki i jej okolic dowiesz się przede wszystkim z planu zagospodarowania przestrzennego, ale cennych wskazówek i dodatkowych informacji możesz poszukać na Geoportalu z dostępem do map i innych danych przestrzennych. Na Geoportalu znajdziesz nie tylko dane dotyczące rzeźby terenu, mapy topograficzne czy punkty osnowy geodezyjnej, ale również lokalizacje adresów, informacje o podziemnym uzbrojeniu terenu oraz aktualne ortofotomapy, czyli zdjęcia lotnicze. Wszystkie wzmianki są aktualizowane we współpracy z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Polskimi Liniami Kolejowymi Narodowym Instytutem Dziedzictwa czy Państwowym Gospodarstwem Wodnym „Wody Polskie”. Orientacja działki Zwróć uwagę na orientację działki, czyli położenie względem stron świata. Od początku wyobraź sobie umiejscowienie domu, ogrodu, ewentualnych zabudowań gospodarczych. Najbardziej korzystne jest lokalizowanie ogrodu od południa i zachodu - wtedy drzewa owocowe, kwiaty i inne rośliny będą miały najwięcej słońca w ciągu dnia. Po stronie południowej warto rozmieścić salon w domu i taras. Część gospodarcza powinna być od północy, gdzie jest najchłodniej przez cały rok. To dobra lokalizacja także dla okien kuchennych i wejścia do domu. Z kolei okna sypialniane czy pokoju dziecięcego dobrze, by wychodziły na wschód - brzask będzie budził domowników. Zadrzewienie Choć drzewa nie są nienaruszalnym elementem działki, przyjrzyj się, czy nie będą stanowić przeszkody przy budowie domu. Jeśli zadrzewienie jest duże i chaotyczne, mogą Cię czekać dodatkowe formalności i koszty związane z wycinką drzew. Kwestie prawne dotyczące wycinki drzew i krzewów z terenu nieruchomości rozstrzygają przepisy Art. 83. ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.: 1. Usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego na wniosek: 1) posiadacza nieruchomości – za zgodą właściciela tej nieruchomości; ... Z zasady każde usunięcie drzewa z terenu działki wymaga uzyskania zezwolenia wydanego na wniosek właściciela nieruchomości. Jeżeli na Twoim gruncie rośnie drzewo przeznaczone do wycinki, a jego obwód pnia nie przekracza podanych niżej wartości, nie musisz otrzymać pozwolenia (chyba że wycięte drzewo ma być usunięte na cele związane z prowadzeniem działalności). Ale uwaga! Nawet jeśli drzewo jest Twoje, rośnie na Twojej działce i nie zamierzasz go sprzedawać, a jesteś osobą fizyczną, zezwolenie jest potrzebne, gdy obwód pnia mierzony na wysokości 5 cm od ziemi przekracza: w przypadku topoli, wierzby, klonu - 80 cm; dla kasztanowca, robinii akacjowej - 65 cm; u innych gatunków - 50 cm. Jak wygląda procedura zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa? 1. Napisz wniosek. Zgłoszenie nie musi być na formularzu urzędowym. We wniosku muszą się znaleźć następujące informacje: kto składa wniosek: imię, nazwisko, adres i nr telefonu wnioskodawcy oraz właściciela nieruchomości (jeśli nie jest wnioskodawcą); do kogo składany jest wniosek: Wydział Ochrony Środowiska Urzędu miasta lub gminy - adres; tytuł: Zgłoszenie zamiaru usunięcia drzewa; treść właściwa: Zgłaszam zamiar usunięcia drzewa z terenu nieruchomości ... - adres nieruchomości, numer geodezyjny działki i obręb, numer księgi wieczystej nieruchomości gruntowej; załączniki do wniosku: rysunek lub mapka określająca usytuowanie drzewa na nieruchomości, zgodę współwłaścicieli nieruchomości (jeśli jest więcej właścicieli) - jeżeli nie dostarczysz wszystkich dokumentów w ciągu 7 dni od przekazania wniosku, urząd wniesie sprzeciw; podpis. 2. W terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia urząd wysyła pracownika na oględziny drzewa, by ustalić nazwę gatunku i obwód pnia. 3. Po dokonaniu oględzin urząd w terminie 14 dni może wnieść sprzeciw bądź wystawić zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu. 4. Drzewo możesz wyciąć jeśli urząd nie wniósł sprzeciwu w czasie 14 dni. Zaświadczenie możesz odebrać osobiście w urzędzie bądź zostanie przesłane pocztą - o formie odbioru decyzji urzędu dowiesz się na miejscu bądź telefonicznie. Historia działki Spróbujmy podpytać sprzedawcę i sąsiadów o historię działki, czy na jej terenie nie było wcześniej obiektów, których pozostałości mogą nam przysporzyć problemów, czy działka była zalewana albo ma tendencję do gromadzenia wody po opadach, jakie budynki na tym terenie funkcjonowały niegdyś oraz ilu i jakich właścicieli grunt miał dotychczas. Warto również zajrzeć do lokalnych starych gazet, ksiąg i map pod kątem toczących się na danym terenie walk zbrojnych. Zdarza się bowiem, że w warstwach ziemi zachowały się jeszcze materiały wybuchowe stosowane w technice wojennej. Różnego rodzaju zapalniki, bomby, naboje, granaty, miny, pociski czy złom metalowy są całkowicie odporne na działanie warunków atmosferycznych, a więc zachowują swoje właściwości wybuchowe. To realne zagrożenie, dlatego natychmiast po odnalezieniu niebezpiecznego niewybuchu miejsce należy wyraźnie oznaczyć i zabezpieczyć przed dostępem, a następnie zgłosić informację o znalezisku na policję lub straż pożarną - te powiadomią właściwe służby wojskowe i patrol saperski. Pamiętaj, że takiego znaleziska na działce nie wolno podnosić, przenosić, wykopywać czy próbować odpalić. Zawiadomione służby usuwają niewybuch bezpłatnie. Natomiast, za sprawdzenie działki pod kątem obecności pozostałości wojennych należy zapłacić firmie specjalizującej się w rozminowywaniu terenów. Na działce budowlanej sprawdzana jest ziemia na głębokość 2,5 m - tam zwykle zalegają granaty, małe pociski, zapalniki. Informacji na temat działki można szukać w Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Jakość i rodzaj gruntu Rodzaj gruntu na działce ma niebagatelny wpływ na jej użytkowanie. Nie każdy grunt nadaje się do postawienia domu czy uprawy roślinności. Warto przyjrzeć się temu przed zakupem nieruchomości. Być może właściciel będzie posiadał wyniki badań geotechnicznych, jeśli nie - trzeba zastanowić się nad ich wykonaniem przed zakupem parceli. Z jakim podłożem budowlanym możesz mieć do czynienia i czym się każde charakteryzuje? Grunty naturalne mineralne będące efektem naturalnych procesów geologicznych SPOISTENIESPOISTE, czyli sypkie ił, ił piaszczysty, ił pylasty, glina pylasta, glina zwięzła, glina piaszczysta zwięzła, glina pylasta zwięzła, piasek gliniasty, pył, pył piaszczystyżwir, pospółki, piaski gruboziarniste, piaski średnioziarniste, piaski drobnoziarniste i piaski pylaste Im grubsza frakcja piasku, czyli uziarnienie, tym większa wytrzymałość - nośność gruntu. stopień plastyczności Ile wody wchłonie grunt przy przejściu ze stanu półzwartego w luźny, średnio zagęszczony, zagęszczony, bardzo zagęszczony Im wyższy stopień zagęszczenia, tym lepsze podłoże do celów budowlanych. Najlepsze pod budowę grunty wilgotności Na terenie działki może występować także grunt antropologiczny, czyli utworzony w wyniku działalności człowieka. Będą to wszelkiego rodzaju ziemie nasypowe, po wysypiskach, zwałowiskach czy budowlach ziemnych. Uzbrojenie działki Wypytaj właściciela nieruchomości o doprowadzone media, czyli prąd, gaz, wodę, kanalizację, przyłącze telefoniczne. Działka budowlana, na której stanąć mają budynki mieszkalne powinna mieć zapewnioną możliwość przyłączenia do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, ciepłowniczej i elektroenergetycznej bądź możliwość korzystania z indywidualnych źródeł energii elektrycznej i ciepła. Umowy o przyłącza budowlane są niezbędne do uzyskania pozwolenia na budowę. Przyłącze do sieci elektrycznej jest konieczne do podjęcia jakichkolwiek działań budowlanych, a także funkcjonowania i użytkowania garażu czy domku letniskowego. Wystarczy standardowe przyłączenie o napięciu 230 V jednofazowe lub 400 V trójfazowe. W celu przyłączenia działki do niezbędnych mediów konieczne jest składanie wniosków do poszczególnych dystrybutorów, np. zakładu energetycznego, gazowniczego czy przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego. Jak wygląda proces wnioskowania o przyłączenie działki do mediów? 1. Do wybranego dystrybutora składasz wniosek o określenie warunków przyłączenia bądź przyłączenie, podając: dane wnioskodawcy; dane przyłączanego obiektu - numer działki, adres; określenie zapotrzebowania na moc oraz przewidywany roczny pobór energii w przypadku dystrybutora energii elektrycznej (taka informacja powinna znaleźć się w projekcie domu); dokument potwierdzający tytuł prawny do podłączanego obiektu; plan zabudowy lub szkic sytuacyjny z zaznaczonym położeniem obiektu względem istniejącej sieci oraz położeniem sąsiednich obiektów; konkretne firmy mogą wymagać dodatkowych dokumentów. 2. Dystrybutor określa warunki przyłączenia dla konkretnej działki i przekazuje je razem z projektem umowy o przyłączenie. 3. Masz czas na zastanowienie się i zapoznanie z warunkami. Przedsiębiorstwo może zażądać pokrycia części kosztów inwestycji bądź przeprowadzenia części instalacji. 4. Podpisujesz umowę o przyłączenie do sieci. 5. Wybierasz firmę z uprawnieniami, która zaprojektuje, uzyska niezbędne decyzje administracyjne i wybuduje konieczną instalację w domu, a następnie sprawdzi jej poprawność działania. 6. Wykonawcy od dystrybutora uzgadniają z Tobą termin przeprowadzenia koniecznych prac przyłączeniowych. Dostęp do drogi publicznej Każda działka budowlana musi mieć dostęp do drogi publicznej. Jeżeli takiego dostępu nie ma, najpewniej nie uzyskasz pozwolenia na budowę domu. W jakich sytuacjach grunt może nie posiadać dostępu do drogi publicznej i na co warto zwrócić uwagę, oglądając plac pod przyszłą budowę? Otóż: grunt, który zamierzasz nabyć graniczy bezpośrednio z drogą publiczną, ale nie można się na nią dostać, bo nie ma utwardzonego wyjazdu a pomiędzy działką a drogą jest rów melioracyjny - w takiej sytuacji trzeba wybudować przejazd; działka nie graniczy z drogą publiczną, a teren między działką a drogą należy do właściciela drogi publicznej - trzeba uzyskać zgodę; parcela nie graniczy z drogą publiczną, a grunt między działką a drogą publiczną należy do innego właściciela - można kupić tę ziemię lub udział w niej albo uzyskać od właścicieli sąsiadujących z drogą i Twoim gruntem prawo do korzystania z ich gruntów w zakresie umożliwiającym dojście, dojazd i poprowadzenie mediów - jest to prawo do korzystania z drogi w ramach służebności gruntowej (może być odpłatne na rzecz właściciela posesji, przez którą zamierzamy przejeżdżać lub nie). Jeżeli właściciel nieruchomości gruntowej dzieli swój teren na mniejsze działki w celu sprzedaży każdej z nich na cele budowlane, musi zapewnić dla każdej dostęp do drogi publicznej. Załatwienia tej kwestii należy wymagać od sprzedającego jeszcze przed podpisaniem aktu notarialnego kupna działki. Może się również zdarzyć sytuacja, w której właściciel sąsiedniej działki, leżącej między drogą publiczną a Twoim gruntem, nie wyrazi zgody na odpłatne czy bezpłatne korzystanie z jego terenu w celach dojazdowych, to pozostaje droga sądowa. Sąd może ustanowić wbrew woli właściciela takiej działki służebność drogi koniecznej za wynagrodzeniem. Takie postanowienie będzie wpisane do ksiąg wieczystych nieruchomości. Kupno działki - kwestie prawne Przed zakupem działki warto przyjrzeć się przepisom prawa regulującym możliwość nabywania gruntów przez osoby niebędące rolnikami. W 2016 roku znowelizowano przepisy dotyczące obrotu nieruchomościami rolnymi i na ich podstawie obecnie grunt rolny poniżej 3000 m2 może kupić każda osoba fizyczna, nie tylko rolnik. Ta powierzchnia wystarczy, by postawić na niej dom i ciekawie zaaranżować ogród. Ważna informacja jest taka, że powierzchnie nabywanych działek nie sumują się, zatem takich gruntów rolnych możesz kupić kilka, nawet tych położonych obok siebie. Działkę z Zasobów Własności Rolnej Skarbu Państwa, o powierzchni przekraczającej 0,3 ha, może zakupić wyłącznie rolnik indywidualny. Na takiego rolnika w związku z tym nałożonych jest wiele obowiązków: powierzchnia wszystkich ziem nie może przekraczać 300 ha, zakaz sprzedaży ziemi rolnej przez 15 lat, samodzielne prowadzenie działalności rolniczej oraz zakaz ustanawiania na nieruchomości hipoteki na rzecz innych podmiotów przez 15 lat. Nieruchomość siedliskowa, działka budowlana czy grunt rolny - czym się charakteryzują? Nieruchomość rolna to grunt wykorzystywany do produkcji rolniczej, sadowniczej, ogrodniczej i rybnej. Gruntami rolnymi nie mogą być działki położone na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele nierolnicze. Działka siedliskowa to nieruchomość obejmująca budynki mieszkalne, gospodarcze, dojazdy, ogród przydomowy i podwórko, położona na obszarze użytkowanym rolniczo. Jej powierzchnia nie przekracza 1,5 ha. Na działce siedliskowej możesz postawić dom całoroczny na stale związany z nieruchomością gruntową. Grunt budowlany to działka, której wielkość i cechy geometryczne pozwalają na postawienie budynku. Działka budowlana musi mieć dostęp do drogi publicznej i powinna być uzbrojona w sieć energetyczną, cieplną, wodną i kanalizacyjną. Na niej możesz postawić dom całoroczny. Działka rekreacyjna to grunt, na którym można postawić dom letniskowy do użytku okresowego, sezonowego. Sprawdzenie księgi wieczystej Mając numer księgi wieczystej, koniecznie sprawdź jej zapisy w Elektronicznych Księgach Wieczystych. Najbardziej podstawowe dane do sprawdzenia w podstawowym dokumencie nieruchomości to: zgodność informacji dotyczących adresu, powierzchni, przeznaczenia i ewentualnej zabudowy działki z realną sytuacją; zgodność danych dotyczących właściciela lub właścicieli; ewentualne umowy z osobami użytkującymi nieruchomość czasowo, najemcami lub dzierżawcami; obciążenie działki długami, kredytami, sprawdzenie hipoteki; ewentualne zapisy mówiące o służebności drogi dojazdowej (lepiej unikać tego typu dostępu do działki). Wypis i wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego dla danej działki Następnie koniecznie wybierz się do wydziału architektury urzędu miasta lub gminy, by poprosić o wypis i wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego dla interesującej działki. Jeśli nie ma takiego planu, zapytajmy właściciela działki o udostępnienie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Poszukaj również innych informacji na temat gruntu w dostępnej dokumentacji miasta. W przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego, sprawdź, czy są jakieś zabudowania w sąsiedztwie – jeśli nie, możesz mieć spore problemy z uzyskaniem pozwolenia na zabudowę. W planie zagospodarowania przestrzennego, sprawdź przede wszystkim: z jakim rodzajem działki masz do czynienia i czy w związku z tym są wytyczne dotyczące jej zagospodarowania; jaki rodzaj zabudowy obowiązuje na działce (wolnostojąca, bliźniacza, szeregowa itp.); czy są jakieś ograniczenia dotyczące zabudowy (np. ilość pięter, przebieg linii zabudowy, kąt nachylenia dachu); jaki jest minimalny metraż działek budowlanych w tej gminie (żebyśmy nie kupili za małej działki); czy działka nie leży w obszarze chronionym ze względu na zabytki, miejsca archeologiczne, krajobraz, środowisko; czy działka położona jest wystarczająco daleko od ewentualnych miejsc uciążliwych; plany na przyszłość w najbliższym otoczeniu, plany zagospodarowania sąsiednich działek. Wypis z rejestru gruntów Powyższy dokument uzyskasz w wydziale geodezji urzędu miasta lub gminy lub w powiatowym ośrodku dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. W wypisie zawarta będzie informacja o rodzaju gruntów działki. Sąsiedztwo Oprócz cech samej działki, równie istotne jest jej otoczenie. Zobaczy, czy w okolicy nie ma uciążliwych zakładów przemysłowych, fabryk, głośnych warsztatów, ubojni, przejazdów kolejowych, śmietnisk, tartaku, hodowli zwierząt czy hipermarketu tuż za płotem. Duży ruch, hałas, spaliny czy nieprzyjemne zapachy mogą skutecznie uprzykrzyć codzienne życie. Jeśli do spania potrzebujesz kompletnej ciszy, lepiej wybieraj działkę z daleka od lotniska. Ciągłe przeloty samolotów, oprócz niechcianej pobudki, mogą poskutkować drobnymi uszkodzeniami ścian przyszłego domu (z powodu drgań). Zorientuj się również, czy w pobliżu działki znajdują się najbardziej potrzebne punkty handlowe i usługowe – sklepy, apteka, bank, przychodnia. Warto uwzględnić także bliskie położenie przystanków autobusowych, tramwajowych, PKS czy PKP. Jeśli w domu są dzieci, sprawdź, czy w okolicach potencjalnej działki pod zabudowę mieszkalną są jakieś szkoły. Na koniec zweryfikuj sąsiedztwo i bezpieczeństwo w okolicy. Możesz pospacerować - także po zmierzchu, porozmawiać z sąsiadami, popatrzeć na okoliczną zabudowę. Do sprawdzenia przed kupnem działki - kompletna "check lista" w pliku PDF do pobrania TUTAJ. fot. Drzewo zdjęcie utworzone przez bedneyimages - Kupno działki – wyjaśniamy zagadnienia podatkowe